مبانی نظری الگوهای ارتباطی

بخشی از متن:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 41 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏الگوهای ارتباطی
‏ﺑﺮ‏ ‏ﭘﺎﻳﻪ‏ ‏ﻧﻈﺮ‏ ا‏ﻏﻠﺐ‏ ا‏ﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ‏ان‏ و ‏صاحب‏‌‏نظران‏ ‏ﻋﺮﺻﺔ‏ ‏ازدواج، ‏ا‏ﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪ‏ه‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﻋﻨﻮ‏ان‏ ر‏ﺳﻤﻲ‏ ‏ﻣﻬﻢ‏ در ا‏ﻏﻠﺐ‏ ‏ﺟﻮ‏ا‏ﻣﻊ (ﻣﺪ‏ا‏ﺗﻴﻞ‏ Madathil
‏ و ‏ﺑﻨﺸﻒ‏ Benshoff
‏، ‏2008‏) ﻣﺴﺘﻠﺰ‏م‏ ‏ﺑﺮﻗﺮ‏اری‏ ار‏ﺗﺒﺎ‏ط‏ ‏ﻣﺆﺛﺮ‏ و ‏ﻛﺎ‏رآ‏ﻣﺪ ‏ا‏ﺳﺖ‏ (‏ﻛﺎ‏را‏ﻫﺎ‏ن‏ Karahan
‏، ‏2007‏)‏. در ‏ﺣﻤﺎﻳﺖ‏ از ا‏ﻳﻦ‏ ‏ﻣﻮﺿﻮ‏ع‏ ﺑﺴﻴﺎ‏ری‏ از ‏ﭘﮋ‏و‏ﻫﺶﻫﺎ‏ ‏ﻧﺸﺎ‏ن‏ ‏داده‏ ‏ا‏ﻧﺪ‏ ار‏ﺗﺒﺎ‏ط‏ ز‏ﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻛﺎ‏رآ‏ﻣﺪ‏ ‏ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‏ ‏ﻛﻨﻨﺪ‏ة‏ ‏ﻗﻮ‏یِ‏ ‏ﻛﻴﻔﻴﺖ‏ ز‏ﻧﺎﺷﻮﻳﻲ‏ (‏ﻟﺪﺑﺘﺮ‏ Ledbetter
‏، ‏2009‏)‏ و در ‏ﻣﻘﺎﺑﻞ‏ ار‏ﺗﺒﺎ‏ط‏ ز‏ﻧﺎﺷﻮﻳﻲ‏ ‏ﻧﺎﻛﺎ‏رآ‏ﻣﺪ ﺳﺮﭼﺸمه عمده‏‌‏ی ﻧﺎ‏ر‏ﺿﺎﻳﺘﻲ‏ ا‏ﺳﺖ (ﮔﻼﺳﺮ‏ Glasser
‏، ‏1385‏). بر همین پایه می‏‌‏توان گفت مشکلات ارتباطی شایع ترین و مخرب ترین مشکلات در ازدواج‏‌‏های شکست خورده است (ﻳﺎﻟﺴﻴﻦ‏ Yalcin
‏ و ‏ﻛﺎ‏را‏ﻫﺎ‏ن‏ Karahan
‏، ‏2009‏).
‏ ‏ﭼﺮ‏ا‏ ‏ﻛﻪ‏ ا‏ﻟﮕﻮﻫﺎ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ ‏ﻧﺎﻛﺎ‏رآ‏ﻣﺪ‏، ‏ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮ‏د‏ ﻣﺴﺎﺋﻞِ‏ ‏ﻣﻬﻢ‏ ز‏ﻧﺪﮔﻲ‏ ‏ﻣﺸﺘﺮ‏ک‏، ‏ﺣﻞ‏ ‏ﻧﺸﺪ‏ه‏ ‏ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‏ و‏ ﻣﻨﺒﻊ‏ ‏ﺗﻌﺎ‏رض‏ ‏ﺗﻜﺮ‏اری‏ ‏در‏ ‏ﺑﻴﻦ‏ زوج‏ﻫﺎ‏ ‏ﺷﻮﻧﺪ‏ (زا‏ﻧﮓ‏ Zhang
‏، ‏2007‏). ‏در‏ ‏ﺣﻮ‏زه‏ روان‏ﺷﻨﺎﺳﻲ‏ و ‏ﻣﺸﺎ‏وره‏ ازدواج ‏ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮ‏د‏ ‏ﻛﻪ ‏زوج‏ﻫﺎ‏ ‏ﺑﺮ‏ای‏ ‏ﺑﻬﺒﻮ‏د‏ روا‏ﺑﻂ‏ و ا‏ﻟﮕﻮﻫﺎ‏ی‏ ‏ارتباط‏‌‏شان‏ ‏ﻧﻴﺎ‏ز‏ﻣﻨﺪ‏ ‏ﻛﻤﻚ‏ ‏ﻣﺘﺨﺼﺼﺎ‏ن‏ ‏ﻫﺴﺘﻨﺪ‏ (‏ﺑﻮﻟﺘﻮ‏ن‏ Bolton
‏، ‏1386‏). ‏از ‏ﺳﻮ‏ی‏ د‏ﻳﮕﺮ ‏ارتباط زناشویی گسترده‏‌‏ترین مورد در برنامه‏‌‏های مداخله‏‌‏ای است که تا به حال اجرا شده است (ﺑﻼﻧﭽﺎ‏رد‏ Blanchard
‏، ‏2008‏).
‏ار‏ﺗﺒﺎ‏ط‏ ز‏ﻧﺎﺷﻮﻳﻲ‏ ‏ﻋﺒﺎ‏ر‏ﺗﺴﺖ‏ از ‏ﻓﺮ‏ا‏ﻳﻨﺪ‏ی‏ ‏ﻛﻪ‏ در ‏ﻃﻲ‏ آن زن و ‏ﺷﻮﻫﺮ‏ ‏ﭼﻪ‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﺻﻮ‏رت‏ ‏ﻛﻼﻣﻲ‏ در ‏ﻗﺎﻟﺐ‏ ‏ﮔﻔﺘﺎ‏ر‏ و ‏ﭼﻪ‏ ‏ﺑﻪ ﺻﻮ‏رت‏ ‏ﻏﻴﺮﻛﻼﻣﻲ‏ در ‏ﻗﺎﻟﺐ‏ ‏ﮔﻮ‏ش‏ دادن، ‏ﻣﻜﺚ‏، ‏ﺣﺎﻟﺖ‏ ‏ﭼﻬﺮ‏ه‏ و ژ‏ﺳﺖ‏ ‏ﻫﺎ‏ی‏ ‏ﻣﺨﺘﻠﻒ‏ ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﺗﺒﺎ‏دل‏ ا‏ﺣﺴﺎﺳﺎ‏ت‏ و ا‏ﻓﻜﺎ‏ر‏ ‏ﻣﻲ‏ ‏ﭘﺮ‏داز‏ﻧﺪ (فاتحی زاده و احمدی، 1384).
‏ﻳﻜﻲ‏ از راه‏ﻫﺎ‏ی‏ ‏ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﺳﺎﺧﺘﺎ‏ر‏ ‏ﺧﺎﻧﻮ‏اده‏ ‏ﺗﻮﺟﻪ‏ ‏ﺑﻪ‏ ا‏ﻟﮕﻮ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ زو‏ﺟﻴﻦ‏، ‏ﻳﻌﻨﻲ‏ ‏ﻛﺎﻧﺎ‏ل‏ﻫﺎ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ ا‏ﺳﺖ‏ ‏ﻛﻪ‏ از ‏ﻃﺮﻳﻖ‏ آن‌ها زن و ‏ﺷﻮﻫﺮ‏ ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﺗﻌﺎﻣﻞ‏ ‏ﻣﻲ‏ ‏ﭘﺮ‏داز‏ﻧﺪ‏. ‏ﺑﻪ‏ آن د‏ﺳﺘﻪ‏ از‏ ﻛﺎﻧﺎ‏ل‏ﻫﺎ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ ‏ﻛﻪ‏ ‏ﺑﻪ‏ و‏ﻓﻮ‏ر‏ در ‏ﻳﻚ‏ ‏ﺧﺎﻧﻮ‏اده‏ ا‏ﺗﻔﺎ‏ق‏ ‏ﻣﻲ‏ ا‏ﻓﺘﺪ‏، ‏ا‏ﻟﮕﻮﻫﺎ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ ‏ﮔﻔﺘﻪ‏ ‏ﻣﻲ‏ ‏ﺷﻮ‏د‏ و ‏ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‏ا‏ﻳﻦ‏ ا‏ﻟﮕﻮﻫﺎ‏ ‏ﺷﺒﻜﻪ‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ ‏ﺧﺎﻧﻮ‏اده‏ را ‏ﺷﻜﻞ‏ ‏ﻣﻲ‏ د‏ﻫﻨﺪ (فاتحی زاده و احمدی، 1384).
‏الگوهای ارتباطی
‏ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪ‏ی‏ اول ‏ﺗﻮﺳﻂ‏ ‏ﮔﺎﺗﻤﻦ‏ Gottman
‏ (‏1993‏) و ﻓﻴﺘﺰ‏ ‏ﭘﺎﺗﺮﻳﻚ‏ Fitzpatick
‏ (‏1988‏)‏ ا‏ﻧﺠﺎ‏م‏ ‏ﮔﺮﻓﺘﻪ‏ ا‏ﺳﺖ‏. آن‌ها ‏ﺑﺎ‏ ا‏ﺳﺘﻔﺎ‏ده‏ از‏ ‏ا‏ﺑﺰ‏ار‏ ‏ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‏ و ‏ﻣﺸﺎﻫﺪ‏ه‏ ‏ﺑﻪ ‏و‏ﺟﻮ‏د‏ دو‏ ﻧﻮ‏ع‏ ا‏ﻟﮕﻮ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ ‏ﻛﻠﻲ‏ در ازدواج ‏ﭘﻲ‏ ‏ﺑﺮ‏د‏ﻧﺪ‏: زو‏ﺟﻴﺖ‏ ‏ﺑﺎﺛﺒﺎ‏ت‏، زو‏ﺟﻴﺖ ﺑﻲﺛﺒﺎ‏ت‏. زو‏ﺟﻴﺖ‏ ‏ﺑﺎﺛﺒﺎ‏ت‏ ﺷﺎﻣﻞ‏ ‏زوج‏ﻫﺎ‏ی‏ ‏ﺳﻨﺘﻲ‏، زوج‏ﻫﺎ‏ی‏ دو‏ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ‏و زوج‏ﻫﺎ‏ی‏ ا‏ﺟﺘﻨﺎﺑﻲ (‏دوری‏ ‏ﮔﺰﻳﻦ)‏ ‏ﻣﻲ‏ ‏ﺷﻮ‏د‏. ‏زو‏ﺟﻴﺖ‏ ‏ﺑﻲ‏ ‏ﺛﺒﺎ‏ت‏ ‏ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ‏ زوج‏ﻫﺎ‏ی‏ ‏ﻧﺎﺳﺎ‏ز‏ﮔﺎ‏ر‏ و‏ ‏زوج‏ ‏ﻫﺎ‏ی‏ آزاد و ‏ﻣﺴﺘﻘﻞ‏ ‏ﻣﻲﺷﻮ‏د‏ (گاتمن، 1993؛ فیتزپاتریک، 1988).
‏ا‏ﻟﺴﻮ‏ن‏ Olson
‏ ‏و ‏ﻓﺎ‏ورز‏ Fowers
‏ (‏1992‏) ﻧﻴﺰ‏ در ‏ﮔﻮﻧﻪﺷﻨﺎﺳﻲ‏ ‏ﻣﻌﺮ‏وف‏ ‏ﺧﻮ‏د، ‏زو‏ﺟﻴﻦ‏ را ‏ﺑﻪ‏ ‏ﭼﻬﺎ‏ر‏ ‏د‏ﺳﺘﻪ‏ ‏ﺗﻘﺴﻴﻢ‏ ‏ﻛﺮ‏ده‏ ا‏ﻧﺪ (فاتحی زاده و احمدی، 1384)‏:
‏زو‏ﺟﻴﻦ‏ ‏ﺳﺮ‏ز‏ﻧﺪ‏ه‏: ‏از رضایت‌مندی ز‏ﻧﺎﺷﻮﻳﻲ‏ ‏ﺳﻄﺢ‏ ‏ﺑﺎﻻﻳﻲ‏ ‏ﺑﺮﺧﻮ‏ردار‏ﻧﺪ، ‏آن‌ها ‏ﺗﻮ‏ا‏ﻧﺎﻳﻲ‏ ‏ﺑﻴﺎ‏ن‏ ا‏ﺣﺴﺎﺳﺎ‏ت‏ و ‏ﻗﺪ‏رت‏ ﺣﻞ‏ ‏ﻣﺸﻜﻞ‏ را ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻣﺸﺎ‏ر‏ﻛﺖ‏ ‏ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‏ دار‏ﻧﺪ، ‏آن‌ها از روابط‌شان ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‏ و از ا‏ﻳﻦ‏ ‏ﻛﻪ‏ او‏ﻗﺎ‏ت‏ ‏ﻓﺮ‏ا‏ﻏﺖ‏ را ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻫﻢ ﺑﮕﺬ‏ر‏ا‏ﻧﻨﺪ‏، ‏ﺧﻮﺷﺤﺎ‏ل‏ ‏ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻪ‏ ‏ﻣﺴﺎﺋﻞ‏ ا‏ﺧﻼﻗﻲ‏ و ‏ﻣﺬﻫﺒﻲ ‏در ازدواج ا‏ﻫﻤﻴﺖ‏ ‏ﻣﻲ‏ د‏ﻫﻨﺪ، ﺑﺮ‏ ‏ﺳﺮ‏ ‏ﻣﺴﺎﺋﻞ‏ ‏ﻣﺎﻟﻲ‏ ‏ﺑﺎ ﻫﻢ‏ ‏ﺗﻮ‏ا‏ﻓﻖ‏ دار‏ﻧﺪ ‏و‏ در ‏ﻧﻘﺶﻫﺎ‏ی‏ ‏ﻣﺮ‏دا‏ﻧﻪ‏ و ز‏ﻧﺎﻧﻪ‏ ‏ﺗﺴﺎ‏وی‏ ‏ﻃﻠﺐ‏ ‏ﻫﺴﺘﻨﺪ.
‏زو‏ﺟﻴﻦ‏ ‏ﺳﺎ‏ز‏ﮔﺎ‏ر‏: رضایت‌مندی ز‏ﻧﺎﺷﻮﻳﻲ‏ در‏ ‏آن‏‌‏ها‏ در ‏ﺳﻄﺢ‏ ‏ﻣﺘﻮﺳﻂ‏ ا‏ﺳﺖ‏ و‏ ‏از ‏ﺷﺨﺼﻴﺖ‏ و ‏ﻋﺎ‏دات‏ ‏ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺴﺒﺘﺎً‏ را‏ﺿﻲ‏ ‏ﻫﺴﺘﻨﺪ‏، ‏ا‏ﺣﺴﺎ‏س‏ ‏ﻣﻲ‏ ‏ﻛﻨﻨﺪ‏ ‏ﻛﻪ‏ ‏ﺗﻮﺳﻂ‏ ‏ﻫﻤﺴﺮﺷﺎ‏ن‏ درک ‏ﻣﻲ‏ ‏ﺷﻮﻧﺪ‏. در‏ ‏ا‏ﺣﺴﺎﺳﺎ‏ت‏ ‏ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ‏ ‏ﺷﺮﻳﻜﻨﺪ‏، ‏ﻗﺎ‏در‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﺣﻞ‏ ‏ﻣﺸﻜﻼ‏ت‏ ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻛﻤﻚ‏ ‏ﻫﻢ‏ ‏ﻫﺴﺘﻨﺪ‏. ‏ﮔﺎ‏ه‏ د‏ﻳﺪﮔﺎ‏ه‏ﺷﺎ‏ن‏ ‏ﻧﺴﺒﺖ‏ ‏ﺑﻪ‏ ازدواج ‏ﻗﺪ‏ری‏ ‏ﻏﻴﺮ‏ وا‏ﻗﻌﻲ ‏ا‏ﺳﺖ‏. ‏ﻣﻤﻜﻦ‏ ا‏ﺳﺖ‏ در ‏ﻣﻮ‏رد‏ ‏ﻣﺴﺎﺋﻞ‏ ‏ﻣﺮﺑﻮ‏ط‏ ‏ﺑﻪ‏ ‏ﻓﺮ‏ز‏ﻧﺪ‏ان‏ و ار‏ﺗﺒﺎﻃﺸﺎ‏ن‏ ‏ﺑﺎ‏ ‏ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‏ ا‏ﺗﻔﺎ‏ق‏ ‏ﻧﻈﺮ‏ ‏ﻧﺪ‏ا‏ﺷﺘﻪ‏ ‏ﺑﺎﺷﻨﺪ‏ و‏ ﻣﺬﻫﺐ‏ ‏ﺑﺨﺶ‏ ‏ﻣﻬﻤﻲ‏ از ار‏ﺗﺒﺎﻃ‏‌‏ﺸﺎ‏ن‏ ‏ﻧﻴﺴﺖ‏.
‏زو‏ﺟﻴﻦ‏ ‏ﺳﻨﺘﻲ‏: ‏ﻧﺎ‏ر‏ﺿﺎﻳﺘﻲ‏ ‏ﻣﺘﻮﺳﻄﻲ‏ در‏ﺣﻮ‏زه‏ ‏ﻫﺎ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ دار‏ﻧﺪ‏، ‏از ‏ﻋﺎ‏دات‏ ‏ﺷﺨﺼﻲ‏ ‏ﻫﻤﺴﺮﺷﺎ‏ن‏ ‏ﻧﺎ‏را‏ﺿﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‏. در ‏ﺑﻴﺎ‏ن‏ ا‏ﺣﺴﺎﺳﺎ‏ت‏ و ‏ﻣﻮ‏ا‏ﺟﻬﻪ‏ ‏ﺑﺎ‏ ‏ﺗﻌﺎ‏رض‏ را‏ﺣﺖ‏ ‏ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‏. آن‌ها ‏ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ‏ا‏ﻧﺪ‏ ‏ﻧﻈﺮﺷﺎ‏ن‏ ‏ﻧﺴﺒﺖ‏ ‏ﺑﻪ‏ ازدواج‏ ‏وا‏ﻗﻌﻲ‏ ‏ﺑﺎﺷﺪ‏ و ‏ﺑﻪ‏ ‏ﻣﺬﻫﺐ‏ در ازدوا‏ﺟﺸﺎ‏ن‏ ا‏ﻫﻤﻴﺖ‏ ‏ﻣﻲ‏ د‏ﻫﻨﺪ‏.
‏زو‏ﺟﻴﻦ‏ ‏ﻣﺘﻌﺎ‏رض‏: از ‏ﻋﺎ‏دات‏ و ‏ﺷﺨﺼﻴﺖ‏ ‏ﻫﻤﺴﺮﺷﺎ‏ن‏ ‏ﻧﺎ‏را‏ﺿﻲ‏ ‏ﻫﺴﺘﻨﺪ‏. ‏ﻣﺸﻜﻞ‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏ دار‏ﻧﺪ‏ و ‏ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ‏ را در ‏ﺣﻮ‏زه‏ ‏ﻫﺎ‏ی‏ ار‏ﺗﺒﺎﻃﻲ‏، ‏ﻧﺤﻮ‏ه‏ ‏ﮔﺬ‏را‏ﻧﺪ‏ن‏ او‏ﻗﺎ‏ت‏ ‏ﻓﺮ‏ا‏ﻏﺖ‏، ‏روا‏ﺑﻂ‏ ‏ﺟﻨﺴﻲ‏، ‏ا‏ﺧﺘﻼ‏ف‏ ‏ﺑﺎ‏ دو‏ﺳﺘﺎ‏ن‏ ‏ﻫﻤﺴﺮ‏ و‏ ﺧﺎﻧﻮ‏اده‏ او‏ ‏و‏ ‏ﻏﻴﺮ‏ه‏ ‏دار‏ﻧﺪ (فاتحی زاده و احمدی، 1384).
‏کریستنسن و سالاوی‏ Christense‏ & Salavi
‏ (1991)، الگوهای ارتباطی بین زوجین را به سه دسته تقسیم کرده اند: 1- الگوی سازنده‏‌‏ی متقابل: مهم‏‌‏ترین ویژگی‏‌‏اش این است که الگوی ارتباطی زوجین از نوع برنده - برنده می باشد. در این الگو زوجین به راحتی در مورد مسایل و تعارضات خود گفت و گو می کنند و به دنبال راه حل آن بر می آیند و از واکنش‌های غیر منطقی، پرخاش گری و. . . خودداری می کنند. 2- الگوی توقع / کناره گیری: این الگو شامل دو قسمت: الف) توقع مرد / کناره گیری زن، ب) توقع زن / کناره گیری مرد است. در این الگو یکی از زوجین سعی می کند در ارتباط درگیر شود در صورتی که دیگری کناره می گیرد. این الگو به شکل یک چرخه بوده که با افزایش یکی، دیگری افزایش یافته و تشدید این الگو منجر به مشکلات دایم زناشویی می شود. در این الگو، زوج متوقع فردی وابسته و زوج کناره گیر، ترس از وابسته شدن دارد. 3- الگوی اجتناب متقابل: دراین الگو تعارض بین زوجین شدید بوده به گونه ای که بحث و جدل به یک الگوی دایمی و مخرب تبدیل شده است و زوجین از برقراری ارتباط با یکدیگر خودداری می کنند؛ زندگی آن‌ها به شکل موازی با یکدیگر بوده و ارتباطشان در کمترین حد ممکن است یا اصلا

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.